Fosfat Monoamonyum: Tarımda Fosfor Verimliliğini Artırarak Ürün Miktarını Nasıl Kazandırır?

Fosforun Etkin Kullanımı ve Tarımsal Verim Artışı İçin: Monoamonyum Fosfat (MAP) Nedir?

Modern tarımın temel ihtiyaçlarından biri olan fosfor, bitkilerin kök gelişimi, çiçeklenme ve tohum oluşumu için kritik öneme sahiptir. Ancak fosfor gübrelerinin %40–70’lik kısmı toprakta bağlanarak bitki tarafından kullanılamaz hale gelir. Bu durum, üreticilerin maliyetleri artırırken verimliliği düşürür. İşte bu noktada monoamonyum fosfat (MAP), hem azot hem de fosfor açısından yüksek verimli bir çözümdür.

Neden MAP? Nitrojen + Fosfor = Daha Az Gübre, Daha Fazla Hasat

MAP (%11 N – %52 P₂O₅) formülüyle bilinen bu gübre, sadece fosfor değil, aynı zamanda bitkilerin ilk büyüme aşamasında ihtiyaç duyduğu azotu da sağlar. Türkiye’de yapılan bir araştırma (2022, Çukurova Üniversitesi Tarım Fakültesi), bu bileşim sayesinde mısırda fosfor kullanım etkinliği %35 artarken, ürün verimi ortalama %22 artmıştır.

Toprak Tipine Göre Uygunluk & Uygulama Stratejisi

MAP, özellikle pH değeri 6.0–7.5 arasında olan alüminyum ve demir içeren asitli topraklarda en iyi performans gösterir. Bu topraklarda fosfor genellikle CaCO₃ ile bağlanarak biyoyararlı hale gelmez. MAP’in amonyum içeriği ise toprak pH’sını stabil tutarak fosforun uzun süre aktif kalmasını sağlar. Örneğin, Doğu Anadolu’daki kırmızı topraklarda uygulanan MAP, fosfor emilimini %25 artırmıştır (Kahramanmaraş Tarım İstihdam Merkezi, 2021).

Uygulama önerisi: Toprak analizi sonrası %20–30 oranında MAP, ekipmanla birlikte veya yemeklik gübre olarak uygulanmalı. Özellikle ekim zamanında toprağa karıştırma yöntemi, fosforun yüzeye yayılmasını engeller ve kök bölgesine daha yakın getirir.

Bir Alman Tarım Danışmanının Gözünden: "Bu, Sadece Gübre Değil, Bir Strateji!"

Bir Alman çiftçisi, 2023 yılında MAP’i 3 yıl boyunca kullandığında, patates üretiminde %19 daha az gübre kullanırken, hasat verimi %15 arttı. “Fosfor çok önemli ama ne kadar verimli kullanıldığınız önemlidir,” dedi. “MAP, bana sadece daha az para harcamamı değil, aynı zamanda daha güçlü köklere sahip bitkiler kazandırdı.”